ŻYDZI SĄDECCY W SPORTACH ZIMOWYCH
Sądeczyzna z racji ukształtowania terenu, była (a może jeszcze bedzie) doskonałym ośrodkiem dla rozwoju sportów zimowych. Aktywni w tym względzie byli także sądeccy Żydzi.
Sporty zimowe nie były popularne szczególnie wśród młodzieży żydowskiej. Jedynymi dyscyplinami, które początkowo uprawiano to łyżwiarstwo i hokej na lodzie. Narciarstwo w środowisku żydowskim zaczęło się rozwijać po I wojnie światowej, a swój rozkwit przeżywało w latach 30. XX wieku.
W lutym 1933 roku w Zakopanym zorganizowano I Zimowe Igrzyska Wszechświatowego Związku Makkabi, które były wielkim wydarzeniem w Polsce. W składzie polskiej reprezentacji narciarskiej na zawody znalazła się Regina Enker z Krynicy. Została wyłoniona w eliminacyjnych zawodach na Hali Borczej (warto podkreślić ,że tam znajdowało się pierwsze schronisko narciarskie społeczności żydowskiej w Polsce i na świecie!). Enkerówna na Makabiadzie w Zakopanym brała udział w biegu narciarskim na 8 km, który odbywał się 2 lutego na stadionie wielkim przy ul. Kościuszki. Ukończyła ten dystans w czasie 48,18 minut zajmując II miejsce. Biegaczka była również w składzie drużynysztafetowej 3×5 km.
Na tych samych, zimowych Igrzyskach Makkabi, mimo złych warunków atmosferycznych z powodu odwilży, przeprowadzono również zawody na torze saneczkowym w Kużnicach. W jedynkach pań zwyciężyła Enkerówna z czasem 2 min. 29 sek., a w jedynkach panów, pierwsze miejsce zajął jej brat Maksymilian Enker z czasem 2 min.17,6 sek. W grupie saneczkarzy był również Schonberg z Makabi Krynica.
Saneczkarz Enker był sportowcem znanym w całej Europie – zdobył II miejsce w Mistrzostwach Europy w 1935 roku, które odbywały się w Krynicy. Warto podkreślić, że były to pierwsza tego typu impreza rozgrywana w Polsce. 12 lutego 1936 roku rodzeństwo Enkerów reprezentowało Polskę na Mistrzostwach Europy w Garmiach Partenkirchen. W 1938 roku Enker został mistrzem Polski indywidualnie, a w dwójkach zdobył brąz w parze z Schermerem z Krynicy. Ich losy w czasie wojny były tak samo tragiczne, jak całego narodu żydowskiego. Mistrzyni Polski w saneczkarstwie Regina Enker straciła życie w obozie Auschwitz- Birkenau.
Krynica w okresie międzywojennym stała się prawdziwym polskim centrum sportów zimowych, odwiedzanym również przez różnie kluby Makabi z całej Polski. W styczniu 1926 roku odbywały się tam kursy narciarskie dla sekcji narciarskiej warszawskiego i krakowskiego Makabi. W dniach od 30 stycznia do 8 lutego na Mistrzostwach Świata w Hokeju na Lodzie, przebywało w Krynicy ponad 84 zawodników Makabi z Krakowa. Klub zorganizował wówczas w Krynicy stacje turystyczną, a jej celem miało być pozyskanie nowych zawodników łyżwiarskich i narciarskich.
Również Zakopane, które stało się żydowską stolicą spotów zimowych, było miejscem, gdzie odbywały się narciarskie obozy treningowe. W jednym z nich uczestniczyła Regina Enker, tuż przed Igrzyskami Zimowymi Makkabi
Warto podkreślić, że klub Makabi w Krynicy działał prężnie także w innych dyscyplinach. Od 1935 roku istniała sekcja tenisa stołowego.
Sporty zimowe propagowały także kluby w iych miastach Sądecczyzny. W Grybowie działał żydowski klub sportowy Hakoach, gdzie funkcjonowała od 1930 roku drużyna piłki nożnej i sekcja pingpongowa. W 1932 roku stworzono sekcje narciarsko-łyżwiarską. Znaczącą osobą, która przyczyniła się do powstania tego klubu sportowego był mgr Leon Becher, który w styczniu 1932 wyjechał do Dębicy, a tym samym osłabła działalność klubowa.
Agnieszka Górka
