Historia

Kiedy przegląda się projekty tego domu to można popaść w zachwyt nad kunsztem architekta. Niezwykłe są też losy domu na Żółkiewskiego 9. Związani są z nim zajzacniejsi nowosądeczanie.

Matura, zbliżające się lato i patriotyczne uroczystości. Maj 1939 r., tak jak każdy miesiąc, miał swoich bohaterów i małe sensacje.

Ferdynand Gelb, świetnie zapowiadający się adwokat, w 1939 r. musiał przerwać swoją pracę przy ul. Piotra Skargi 6. Wówczas nie przypuszczał, że weźmie udział w jednej z najważniejszych bitw w historii Polski.

Dzielnica Podzamcze była zamieszkana przez licznych kupców i rzemieślników. Działały tam rozmaite zakłady produkujące cukierki, maszyny i papier kolorowy.

Ostatnia Wielkanoc w przedwojennym Nowym Sączu miała miejsce w kwietniu. Ludzie przy świątwcznych stołach opowiali o wielkiej polityce i lokalnych sensacjach, a tych nie brakowało.

Na Podzamczu rozwijał się bardzo prężnie przemysł chemiczny... Kto by dziś przypuszczał, że Nowy Sącz ma takie tradycje w tej gałęzi gospodarki!

Marzec 1939 r. - sądeczanie witali ostatnią przedwojenną wiosnę... Wyraźniej było czuć nadchodzącą wojnę, ludzie zbierali pieniądze na dozbrojenie Wojska Polskiego. 

10 marca 1944 r. został zamordowany Emanuel Ringelblum, jeden z najbardziej znanych sądeczan na świecie. Pora przypomnieć tę postać naszemu miastu.

Co robią hebrajskie litery na cmentarzu komunalnym przy ul. Rejtana? Jak się okazuje to jedyna pamiątka po rodzinie Herbstów, polskich patriotach żydowskiego pochodzenia. 

Budził zgorszenie wśród ortodoksyjnych Żydów, bowiem jego zajęcia nie licowały z byciem wnukiem szamesa-opiekuna sądeckiej synagogi. Wśród dzieci siał lęk. Matki, przed snem straszyły nim swoje niegrzeczne pociechy. Dla bogaczy był postrachem, kazał im dzielić się z biednymi. Taki był prawdziwy sądecki Janosik z Piekła rodem.

Niezwykłe są losy kamienicy przy ul. Lwowskiej 11. To bodaj jedyny budynek, gdzie klientów obsługiwał w sklepie prawdziwy książę!

Luty 1939 r. upływał Sądeczanom na zabawach karnawałowych a także przygotowaniu do wielkich inwestycji. Zapraszamy do lektury historii ostatniego przedwojennego lutego.

2 sierpnia 2018 r. pożegnaliśmy naszego drogiego Mońka Goldfingera. Dziś, w dniu rocznicy wyzwolenia obozu Auschwitz chcemy Wam przedstawić jego wspomnienia, które znajdują się na nagraniu jakie zarejestrowaliśmy podczas ostatniej wizyty Mońka.

W 1939 roku mija 80. rocznica wybuchu II wojny światowej. W tym roku będziemy Wam przypominać wydarzenia z Sądecczyzny w ostatnich dniach pokoju i pierwszych dniach wojny. Zapraszamy do prześledzenia styczniowych historii.

Hrabia, miejski Żyd i zubożały ziemianin. Wielka Wojna zmieniła życie codzienne wielu mieszkańców naszego regionu. Rok 1919 w wielu domach to rok pustki, tęsknoty i żałoby. Powojenny świat był całkiem inny niż za babki "Austryji".

5 grudnia 1918 r. we Florynce powstała Republika stworzona przez Rusinów. To prawdziwy fenomen polityczny, w którego centrum znalazła się także Sądecczyzna.

Zapomniane matki niepodelgłosci to niezmordowane sądeczanki - opiekunki legionistów, pielęgniarki, działaczki polityczne i społeczne. Warto o nich pamiętać w tym wyjątkowym roku.

W 1914 r. do Nowego Sącza wkroczyła armia carska, w mieście zapanował popłoch. Rosjan przedstawiano niczym wcielone demony, które rozniosą miasto w proch i pył.

Listopad 1918 r. to wyjątkowy moment w naszej historii - Polska wróciła na mapę Europy.

4 listopada 1818 r. z woli Najaśniejszego Pana powstał w naszym mieście zakład naukowy, którym cieszymy się po dziś dzień. To niezwykła historia, także z wątkami żydowskimi i łemkowskimi.

31 października 1918 r. Nowy Sącz był już wolnym miastem! W 100. rocznicę tych historycznych wydarzeń przybliżamy Wam ostatnią prostą do niepodległości.

Józef Piłsudski i jego Legiony - na nich budowano mit drugiej II Rzeczypospolitej i obozu sanacji. Przypominamy wkład sądeczan w budowę zalążków polskiego wojska.

21 października 1928 r. Nowy Sącz wizytował Prezydent Ignacy Mościcki. To była pierwsza wizyta Głowy Państwa Polskiego od czasów Jana III Sobieskiego!

Nie byłoby wolnego Nowego Sącza bez pracy kolejarzy. To dzielnica kolejowa stała się pierwszą wolną enklawą. Tutaj zaczęła się niepodległość.

Kamienica przy ul. Piotra Skargi 12 ponownie świeci blaskiem! To naprawdę niezwykłe, że obiekt, któy wydawał się być zruinowany tak szybko wrócił do życia. Kryje on wiele historii, a najciekawsze dotyczą... okien.

Tegorocznego lata zniknęła ulica Zakościelna, a pojawiła się św. Małgorzaty. To okazja do przypomnienia historii tej urokliwej uliczki.

23 sierpnia zlikwidowano getto w Nowym Sączu. Jak się okazuje, marsz śmierci cudem przeżyła malutka Jadwiga.... To niezwykła historia ocalenia.

17 sierpnia 1942 r. zlikwidowano getto w Starym Sączu. Część jego mieszkańców zgładzono w lesie nad Popradem, resztę w komorach gazowych obozu w Bełżcu.

18 sierpnia 1942 r. zlikwidowano getto w Limanowej. Zakończyła się historia tamtejszego sztetlu... Aż ciężko uwierzyć, że przez tyle lat nikt o niej nie mówił, a do dziś w mieście nie ma materialnego śladu po upamiętnieniu Holokaustu.

"Słuchajcie uważnie starszych ludzi"! - pisze Łukasz Połomski. Bywa tak, że dzięki zwykłym opowieściom można pokochać historię. Tak było w tym przypadku...