Historia

5 grudnia 1918 r. we Florynce powstała Republika stworzona przez Rusinów. To prawdziwy fenomen polityczny, w którego centrum znalazła się także Sądecczyzna.

Zapomniane matki niepodelgłosci to niezmordowane sądeczanki - opiekunki legionistów, pielęgniarki, działaczki polityczne i społeczne. Warto o nich pamiętać w tym wyjątkowym roku.

W 1914 r. do Nowego Sącza wkroczyła armia carska, w mieście zapanował popłoch. Rosjan przedstawiano niczym wcielone demony, które rozniosą miasto w proch i pył.

Listopad 1918 r. to wyjątkowy moment w naszej historii - Polska wróciła na mapę Europy.

4 listopada 1818 r. z woli Najaśniejszego Pana powstał w naszym mieście zakład naukowy, którym cieszymy się po dziś dzień. To niezwykła historia, także z wątkami żydowskimi i łemkowskimi.

31 października 1918 r. Nowy Sącz był już wolnym miastem! W 100. rocznicę tych historycznych wydarzeń przybliżamy Wam ostatnią prostą do niepodległości.

Józef Piłsudski i jego Legiony - na nich budowano mit drugiej II Rzeczypospolitej i obozu sanacji. Przypominamy wkład sądeczan w budowę zalążków polskiego wojska.

21 października 1928 r. Nowy Sącz wizytował Prezydent Ignacy Mościcki. To była pierwsza wizyta Głowy Państwa Polskiego od czasów Jana III Sobieskiego!

Nie byłoby wolnego Nowego Sącza bez pracy kolejarzy. To dzielnica kolejowa stała się pierwszą wolną enklawą. Tutaj zaczęła się niepodległość.

Kamienica przy ul. Piotra Skargi 12 ponownie świeci blaskiem! To naprawdę niezwykłe, że obiekt, któy wydawał się być zruinowany tak szybko wrócił do życia. Kryje on wiele historii, a najciekawsze dotyczą... okien.

Tegorocznego lata zniknęła ulica Zakościelna, a pojawiła się św. Małgorzaty. To okazja do przypomnienia historii tej urokliwej uliczki.

23 sierpnia zlikwidowano getto w Nowym Sączu. Jak się okazuje, marsz śmierci cudem przeżyła malutka Jadwiga.... To niezwykła historia ocalenia.

17 sierpnia 1942 r. zlikwidowano getto w Starym Sączu. Część jego mieszkańców zgładzono w lesie nad Popradem, resztę w komorach gazowych obozu w Bełżcu.

18 sierpnia 1942 r. zlikwidowano getto w Limanowej. Zakończyła się historia tamtejszego sztetlu... Aż ciężko uwierzyć, że przez tyle lat nikt o niej nie mówił, a do dziś w mieście nie ma materialnego śladu po upamiętnieniu Holokaustu.

"Słuchajcie uważnie starszych ludzi"! - pisze Łukasz Połomski. Bywa tak, że dzięki zwykłym opowieściom można pokochać historię. Tak było w tym przypadku...

Wielka historia małej kamieniczki. Dom przy Dunajewskiego 7 jest przepiękny. Kilka dni temu zyskał ponownie nowy blask. Warto przypomnieć jego niezwykłe dzieje.

Dzielnica podzamkowa to świat brudu, ale paradoksalnie też czystości... Tutaj ulokowano łaźnie rytualne, czyli mykwy.

Nieistniejąca dzielnica we wspomnieniach Markusa Lustiga. 93 letni dziś sądeczanin doskonale pamięta mieszkańców tego zaginionego świata.

Smutny był los mieszkańców kamienic przy ul. Długosza 12. Niepozorne szare budynki, kryją w sobie opowieść o bohaterstwie, strachu, przemocy i bezradoności w czasie wojny.

Od osadnictwa żydowskiego, przez wjazd Piłsudskiego na kasztance, aż do wysadzenia zamku. Przeczytajcie  krótki rys historyczny dawnej dzielnicy Podzamcze.

Słynna "Władzia" była różnie postrzegana w Nowym Sączu. Jej życiorys to jednak gotowy scenariusz na film. Kim była najważniejsza kobieta wojennego Sącza?

Laxowie byli jedną z najbardziej przedsiębiorczych rodzin w Nowym Sączu. W XIX w. posiadali jeden z najważniejszych młynów, ale także jeden z pierwszych hoteli.

Legendarny tunel miał połączyć Farę z tą kamienicą. Na ile to prawda, a na ile bajka? Kto wie... Rynek 30 to kolejna ciekawa kamienica z historią.

Popularna Ciuciubabka to pomnik edukacji sądeckiej. W 2018 r. do jej murów zawitała Pedagogiczna Biblioteka Wojewódzka, instytucja z którą silnie współpracujemy.

14 maja 1948 r. powstało państwo Izrael. W 70. rocznicę tych wydarzeń przypominamy wspomnienia Markusa Lustiga, który aktywnie uczestniczył w pierwszych walkach o niepodległość nowego kraju.

"Nie masz już nie masz żydowskich miasteczek...".

Wraz z śmiercią Josefa Mastbauma skończyła się historia żydowskiej Krynicy.

7 maja 2018 r. ostatnie auta przejadą mostem heleńskim. Kilka dni potem most będzie wyburzany, a następnie powstanie nowa przeprawa - kolejna w niezwykłej historii tego miejsca.

29 i 30 kwietnia 1942 r. Niemcy dokonali największej zbrodni w granicach Nowego Sącza. Nigdy wcześniej i później nie wymordwano w naszym mieście tylu jego mieszkańców.

Nowa siedziba Muzeum Okręgowego w Nowym Sączu ma niezwykle ciekawą historię. Przez lata sądeczanie lokowali przy Jagiellońskiej 56 pieniądze, teraz powierzą temu miejscu swoje historie. 

Do dziś niewiele wiemy o życiu zbrodniarza, który odpowiada za śmierć niemal 20 tys. sądeczan. Kim był przystojny mężczyzna na zdjeciu? Mija 25 lat od jego śmierci - to dobra okazja, żeby przybliżyć nieznane fakty z sądeckiego życiorysu nazisty.